พุทธธรรม พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ. 2514 พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต) (พ.ศ. 2481- )   พระไพศาล วิสาโล กล่าวไว้ในการวิจารณ์หนังสือพุทธธรรม (ปาจารยสาร ฉบับเมษายน ถึงมิถุนายน 2526) ความว่า พุทธธรรม เป็นหนังสือเล่มเดียว ที่แสดงถึงหลักธรรมในพุทธศาสนาได้อย่างลุ่มลึก เป็นระบบและรอบด้านที่สุด เท่าที่เคยมีมาในภาษาไทย จริงอยู่ แม้ว่าก่อนหน้านี้จะมีหนังสือหลายเล่ม ที่ว่าด้วยหลักธรรมอย่างถึงแก่น อันสะท้อนถึงปรีชาญาณของผู้เขียน แต่ข้อเขียนเหล่านั้น ยากที่จะมีคุณสมบัติสามประการครบถ้วน ดังมีอยู่ในพุทธธรรมอาจารย์สุลักษณ์ ศิวรักษ์ ผู้อาราธนาให้พระเดชพระคุณท่านนิพนธ์หนังสือสำคัญนี้ กล่าวในบทแนะนำพุทธธรรม (วารสารธรรมศาสตร์ ฉบับเดือนธันวาคม 2525 ปีที่ 11 ฉบับที่ 4 ) โดยประเมินคุณค่าผลงานนี้ทรงคุณค่าอย่างสูง คือ หนังสือเล่มนี้ อาจกล่าวได้ว่า เป็นข้อเขียนสาระสำคัญของคำสอนในพุทธศาสนาฝ่ายเถรวาท ที่ดีที่สุดเท่าที่เคยมีมา ในวรรณกรรมภาษาไทย การเขียนก็ใช้ภาษาที่สละสลวย และมีลีลาชวนให้ผู้อ่านติดตามอย่างยิ่ง หนังสือนี้แบ่งออกเป็นสองภาค คือ ภาคมัชเฌนธรรม หลักความจริงที่เป็นกลางตามธรรมชาติ เป็นการศึกษาค้นคว้า อธิบายธรรมบนหลักการอริยสัจ 4 ศึกษาวิจัย และนำเสนออย่างเป็นระบบ สะดวกต่อการศึกษาของผู้ใฝ่ใจ กระทั่งสามารถเลือกอ่านตอนใดก่อนก็ได้ เพราะแต่ละตอนมีความสมบูรณ์ในตัว ถึงผลงานนี้หนักแน่นด้วยหลักธรรมลึกซึ้ง หากท่านผู้นิพนธ์สามารถสื่อสารกับผู้รับสื่อได้ง่ายขึ้น ดังการขยายความอริยสัจ 4 และนำมาวิเคราะห์สู่แนวทางดำเนินชีวิต บนพื้นฐานการพึ่งตนเอง เกิดสันติสุข และสังคมมีสันติภาพ ดังลำดับออก 3 ตอน 1.ชีวิตคืออะไร ประกอบด้วยขันธ์ 5 อันส่วนประกอบของชีวิตกับอายตนะ 6 แดนรับรู้ และเสพเสวย ชีวิตเป็นอย่างไร ประกอบด้วยพระไตรลักษณ์ (ทุกข์ อนิจจัง และอนัตตา) ชีวิตเป็นไปอย่างไร ชีวิตควรเป็นอย่างไร อธิบายถึงวิชชา วิมุตติ วิสุทธิ สันติ นิพพาน ประโยชน์ยอดยิ่งที่พึงรับในชีวิต ความเข้าใจเรื่องนิพพาน การวิปัสสนา หลักธรรมอนัตตา และหลักการสำคัญของเรื่องนิพพาน และเสริมด้วยบทความประกอบ เรื่องชีวิต และคุณธรรมพื้นฐานของอารยชน บทความประกอบเรื่อง ศีลกับเจตนารมณ์ทางสังคม บทความประกอบเรื่องปาฏิหาริย์กับเทวดา บทความเรื่องปัญหาเนื่องด้วยแรงจูงใจ และบทความประกอบเรื่องสุดท้าย เรื่องความสุข ชีวิตควรเป็นอยู่อย่างไร อธิบายสาระเกี่ยวกับบทนำของมัชฌิมปฏิปทา คือ ปรโตโฆสะที่ดี การมีโยนิโสมนสิการ การเกิดปัญญา ศีลและสมาธิ   ! back ! ! home !